Groot Heksenkruid – Circaea lutetiana

Groot Heksenkruid – Circaea lutetiana

Eindelijk is het me gelukt een bloemetje scherp op de foto te krijgen. Ze zijn zo klein! Maar 2-4 millimeter. Eigenlijk trok vooral de naam me altijd aan :-)Een heksenkruid is vaak een plant die door kruidenvrouwen – toendertijd helaas heksen genoemd – gebruikt werden vanwege een bepaalde werking. Hallucinogene, verdovende, geneeskrachtige, rustgevende of een andere. Van heksenkruid is dat merkwaardig genoeg helemaal niet bekend. Circaea komt van de tovenares Circe uit de Griekse mythologie en Lutetiana is afgeleid van Lutetia, de Latijnse naam voor Parijs; dat stond toentertijd bekend als heksenstad. Maar familie van de teunisbloemen.

De (vaste) plant wordt tot 60 cm hoog, ziet er eigenlijk vrij gewoontjes uit en groeit in bossen op een beetje vochtige voedselrijke grond. In de Botanische Tuin in een groot gebied rondom het heideveld te vinden. Toch, zo in close-up bekeken zie je van alles wat je bijna niet ziet gewoon. Onder de bloemknop zit op het steeltje een rond vruchtbeginsel vol met borstelige kromme haren (weerhaakjes). Ideaal om door dierenvachten verspreid te raken. Dat groeit uit tot het vruchtje waarin twee zaadjes zitten. De minibloempjes hebben twee kroonblaadjes in de vorm van hartjes, wit, soms iets rozig. Er zijn twee kelkbladen onder de bloem, bleekgroen met een rode top. Dat is goed te zien bij de bloempjes in knop maar ook als de kelkbladeren naar onder geklapt zitten als de bloem bloeit. Dan lijkt het geheel nogal uitgestrekt met twee meeldraden (eerst friswit en later bruinig) en een ietwat rozige stijl die naar de andere kant uitsteken. Wel 4 mm!

Teunisbloemen open ZIEN gaan

Teunisbloemen open ZIEN gaan

Twee filmpjes waar Middelste (2,5-3cm) – en Grote Teunisbloem (3,5-6cm) – Oenothera biennis en glazioviana open gaan.
Echt iets om op een zomeravond te bekijken. Bij de eerste die ik zag open gaan dacht ik: heb ik eigenlijk wel eens een bloem zo open zien gaan? Wónderlijk ☺.
Zet vooral het geluid eerst uit! Het beeld is niet overal even scherp en stabiel maar je ziet wel iets gebeuren. Bij de eerste is: even terug te zetten naar het begin, door het laden van het bestand mis je net dat ie openspringt, en na 1.20 min gebeurt er niks meer.

 

Oranje havikskruid – Pilosella aurantiaca

Oranje havikskruid – Pilosella aurantiaca

Door de vele soorten haren (gewone en stervormige) en zwarte klierharen en de mooi gekrulde meeldraden één van mijn favorieten. Vooral als de eerste bloemen opengaan en met een heel knoedeltje knoppen sierlijk bovenop een ranke behaarde steel staan. Het is een uit het bergland van Europa hier verwilderde soort uit de composietenfamilie. Oranje havikskruid heeft alleen lintbloempjes. De knoppen zitten dicht bij elkaar maar wanneer er meer bloemen gaan bloeien begint het wat op een schermpje te lijken.

Gevlekte en rietorchissen – Dactylorhiza maculata en D. majalis

Gevlekte en rietorchissen – Dactylorhiza maculata en D. majalis

Dat ik opveer bij een orchidee komt denk ik vooral dat ik weet dat ze bijzonder zijn. Toen ik jong was al zeldzaam. Ik ben wel gecharmeerd van de tekening van de bloemen in diverse tinten roze. Het zijn net engeltjes met vleugeltjes en een jurkje. Er bestaan er ook talloze met op insecten lijkende bloemen. Links, waarschijnlijk de gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata) is te zien langs het knuppelpad in het moeras, de tweede waarschijnlijk de (gevlekte) rietorchis (Dactylorhiza majalis) is te zien op het graslandje voor het alpinum.

Pin me niet vast op de namen want daar is men het niet over eens. Deze twee lijken erg op elkaar; voor de één zijn het verschillende soorten en voor de ander twee verschijningsvormen van dezelfde soort. In elk geval zijn ze er, om het nog wat lastiger te maken gezien het feit dat maculatus gevlekt betekent, ook nog eens beide met een gevlekt of ongevlekt blad. De kleur roze en de hoeveelheid tekening op de bloem varieert ook. Hieronder links de rietorchissen voor het alpinum en een heel licht gekleurde en wat donkerder gekleurde gevlekte orchis in het moeras. Beide op de rode lijst.